We współczesnym świecie sport już dawno przestał być beztroską formą rekreacji ruchowej. Stał się kontrolowanym i często restrykcyjnie administrowanym przez narodowe i międzynarodowe federacje sportowe biznesem.

Sportem, który cieszy się największą rzeszą kibiców na całym świecie jest piłka nożna.

To właśnie dzięki niesamowitej popularności generuje ona największe przychody czerpane przede wszystkim z praw do transmisji telewizyjnych i reklam. Ze względu na bardzo szybki rozwój i ciągle pojawiające się nowe pomysły i możliwości, jakie niesie ze sobą piłka nożna, powstała potrzeba kodyfikacji zasad nie tylko samej gry, ale także pracy m.in. piłkarzy, klubów i agentów ds. zawodników piłki nożnej.

Aby uniknąć konfliktów i zapobiec niejasnościom, które mogą wyniknąć z braku regulacji lub niewłaściwego ich sprecyzowania, powstają nowe przepisy i aktualizowane są już istniejące.

W obecnych czasach, na aktualnym poziomie, bez przepisów regulujących pracę piłkarzy, klubów i agentów, ustanowionych przez FIFA, UEFA i federacje narodowe profesjonalna piłka nożna przestałaby istnieć. Przepisy FIFA, UEFA i PZPN mają wpływ na relacje między zawodnikami, klubami i agentami ds. zawodników piłki nożnej.

FIFA

FIFA (Międzynarodowa Federacja Piłki Nożnej) –  międzynarodowa organizacja pozarządowa, zrzeszająca 211 narodowych federacji piłki nożnej: 185 państw, 3 państwa nieuznawane, 9 autonomii i 14 terytoriów zależnych. Oprócz reprezentacji w piłce nożnej mężczyzn istnieje jeszcze 178 reprezentacji w piłce nożnej kobiet.

Struktura i sposób funkcjonowania Międzynarodowej Federacji Piłki Nożnej (FIFA), prywatnej organizacji, niewspieranej bezpośrednio przez żadne państwo, a jednocześnie dysponującej środkami przekraczającymi budżety niektórych z tych państw oraz mogącej dyktować warunki zachowania dla ponad 200 milionów osób i podmiotów , jest przykładem na to, w jaki sposób – od strony zarówno faktycznej, jak i prawnej – realizowana jest zasada autonomii sportu.

Międzynarodowa Federacja Piłki Nożnej została powołana w maju 1904 r. w Paryżu na spotkaniu przedstawicieli 7 narodowych organizacji. Były to związki: holenderski, belgijski, szwajcarski, francuski, duński, hiszpański i szwedzki .

Anglicy, twórcy nowoczesnego futbolu, nie byli początkowo zainteresowani uczestnictwem w pracach organizacji, jednak już po roku przystąpili do FIFA. Od 1909 r., tj. od przystąpienia do FIFA związku południowoafrykańskiego, pierwszej organizacji spoza Europy, FIFA zapewniła sobie faktyczny monopol na organizowanie międzynarodowych rozgrywek piłkarskich i nadzorowanie całego nowożytnego futbolu.

FIFA ma swoją siedzibę w Zurychu i stanowi zarejestrowany związek.

W ramach Międzynarodowej Federacji Związków Piłki Nożnej działają trzy główne organy oraz ponad 20 stałych komisji.. Te trzy główne organy to:

• kongres – najwyższy organ federacji, komitet wykonawczy
• organ wykonawczy, odpowiednik zarządu w polskiej spółce z o.o., oraz
• sekretariat generalny – odpowiedzialny za część administracyjną.

W strukturze FIFA kluczową rolę odgrywają wspomniane stałe komisje. Są one wyposażone w liczne kompetencje, z tym że ostatecznie decyzje komisji wymagają zatwierdzenia przez komitet wykonawczy . Poza stałymi komisjami w ramach FIFA działają liczne komisje powoływane np. do organizacji mistrzostw świata w piłce nożnej i innych turniejów.

Najwyższym organem FIFA jest Kongres. Kongres może być zwyczajny lub nadzwyczajny. Zwyczajny odbywa się raz do roku , podczas gdy nadzwyczajny może się odbyć w każdym czasie, na podstawie wniosku co najmniej 1/5 członków FIFA (formalnie taki nadzwyczajny kongres zwołuje komitet wykonawczy). W czasie kongresu każdy z członków FIFA dysponuje jednym głosem, bez względu na wielkość kraju lub regionu, który reprezentuje.

Zmiana statutu FIFA jest możliwa tylko w drodze decyzji kongresu podjętej kwalifikowaną większością 3/4 wszystkich obecnych i uprawnionych do głosowania członków FIFA. Propozycje zmian należy zgłaszać w formie pisemnej do sekretariatu wraz z uzasadnieniem.

Wniosek o zmianę statutu może zgłosić każdy z członków (z zastrzeżeniem, że dla swojej ważności musi on być poparty przez co najmniej 2 kolejnych członków FIFA) oraz komitet wykonawczy.

Pozostałe kluczowe kompetencje kongresu to wybór prezydenta FIFA, przyjęcie budżetu oraz przyjmowanie nowych członków .

Komitet wykonawczy FIFA jest – zgodnie z nazwą – organem wykonawczym i przysługują mu wszystkie kompetencje, które nie zostały zastrzeżone dla innego organu. Składa się z 24 członków – prezydenta FIFA, 8 wiceprezydentów i 15 członków.

FIFA to światowy organ zarządzający piłką nożną. Pełni również rolę ustawodawcy we wszelkiego rodzaju działaniach piłkarskich.  

FIFA, za pośrednictwem swojego Kongresu, Rady FIFA lub Sekretarza Generalnego, przekazuje różnego rodzaju dokumenty prawne, które mają wpływ na codzienną działalność piłki nożnej na całym świecie. 

Przez sam fakt członkostwa w organizacji członkowie FIFA zobowiązują się do przestrzegania reguł ustanowionych przez FIFA oraz spowodowania, że także ich (związków krajowych) członkowie oraz podmioty pośrednio i bezpośrednio reprezentowane przez te związki (ligi, kluby, zawodnicy i działacze piłkarscy) będą tych reguł przestrzegać.

UEFA

UEFA – Unia Europejskich Związków Piłkarskich – jest organem zarządzającym europejskim futbolem i organizacją patronacką dla 55 federacji narodowych z Gibraltarem i Kosowem Drużyny z 53 krajów występują w męskiej Lidze Mistrzów i Lidze Europy (poza Liechtensteinem, którego drużyny piłkarskie należą do szwajcarskiego systemu ligowego i Kosowem, którego drużyny nie spełniały warunków licencyjnych w sezonie 2016/17). W Lidze Mistrzów Kobiet występują kluby z 47 krajowych federacji (bez Andory, Armenii, Liechtensteinu i San Marina, ligi z Azerbejdżanu i Gruzji zostały zawieszone), a Belgia i Holandia mają jedną wspólną ligę (BeNe League).

Do organizacji tej nie należą: 2 państwa Monako, Watykan, 3 terytoria zależne Guernsey, Jersey i Wyspa Man.

Konkurencję dla UEFA w piłce nożnej stanowi Międzynarodowa Wyspiarska Federacja Sportu, a w futsalu UEFS (Union Europeenne de Futsal).

UEFA jest organizatorem europejskich pucharów (Liga Mistrzów UEFA, Liga Europy UEFA, Liga Konferencji Europy ,Superpuchar Europy UEFA) oraz Mistrzostw Europy, a także Mistrzostw Europy w futsalu, Liga Mistrzów Futsalu i Pucharu Regionów UEFA. Obecnie jej siedziba znajduje się w mieście Nyon w Szwajcarii.

UEFA organizuje 17 turniejów w piłce nożnej: Klubowe

• Liga Mistrzów UEFA (Puchar poprzedzony fazą kwalifikacyjną, najlepsza drużyna zagra w klubowych mistrzostwach świata)
• Liga Mistrzyń UEFA (Rozgrywki zaczynają się od fazy grupowej, najlepsza drużyna zagra w Klubowych mistrzostwach świata)
• Liga Europy UEFA (Turniej poprzedzony fazą kwalifikacyjną, najlepszy klub zagra w Lidze Mistrzów UEFA)
• Liga Konferencji Europy UEFA (Turniej poprzedzony fazą kwalifikacyjną, najlepszy klub zagra w Lidze Europy UEFA)
• Liga Młodzieżowa UEFA (Rozgrywki zaczynają się od fazy grupowej)
• Superpuchar Europy UEFA

Narodowe

• Eliminacje do Mistrzostw Świata w piłce nożnej
• Olimpijski turniej kwalifikacyjny w piłce nożnej kobiet (dla 4 najlepszych europejskich drużyn z Mistrzostw Świata, nie licząc dwóch najlepszych kwalifikujących się bez eliminacji)
• Eliminacje do Mistrzostw Świata w piłce nożnej kobiet
• Mistrzostwa Europy w piłce nożnej (Mistrzostwa poprzedzone eliminacjami, najlepsza drużyna zagra w Pucharze Konfederacji)
• Mistrzostwa Europy w piłce nożnej kobiet (Mistrzostwa poprzedzone eliminacjami)
• Liga Narodów UEFA (4 najlepsze reprezentacje, które nie wywalczyły sobie awansu w eliminacjach do mistrzostw Europy w piłce nożnej, otrzymają dzikie karty)

Młodzieżowe

• Mistrzostwa Europy U-17 w piłce nożnej (Mistrzostwa poprzedzone eliminacjami, 6 najlepszych drużyn awansuje do mistrzostw świata U-17)
• Mistrzostwa Europy U-19 w piłce nożnej (Mistrzostwa poprzedzone eliminacjami, 6 najlepszych drużyn awansuje do mistrzostw świata U-20)
• Mistrzostwa Europy U-21 w piłce nożnej (Mistrzostwa poprzedzone eliminacjami, 3 najlepsze drużyny awansują do mistrzostw olimpijskich U-23)
• Mistrzostwa Europy U-17 w piłce nożnej kobiet (Mistrzostwa poprzedzone eliminacjami, 3 najlepsze drużyny awansują do mistrzostw świata U-17)
• Mistrzostwa Europy U-19 w piłce nożnej kobiet (Mistrzostwa poprzedzone eliminacjami, 4 najlepsze drużyny awansują do mistrzostw świata U-20)

Amatorskie

• Puchar Regionów UEFA (Rozgrywki pucharowe zaczynają się od fazy grupowej)

Turnieje w Futsalu:

• Eliminacje do Mistrzostw Świata w Futsalu
• Mistrzostwa Europy w futsalu
• Liga Mistrzów Futsalu

Konfederacja organizuje 3 turnieje w piłce nożnej plażowej: Plażowe

• Eliminacje do Mistrzostw Świata w piłce nożnej plażowej
• Puchar Europy w piłce nożnej plażowej
• Europejska Liga piłki nożnej plażowej

UEFA jest członkiem FIFA.

PZPN

Polski Związek Piłki Nożnej  – w skrócie PZPN – ogólnokrajowe stowarzyszenie piłkarskie, posiadające osobowość prawną, działające na terenie Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie statutu, będące jedynym prawnym reprezentantem polskiej piłki nożnej (także halowej, plażowej zarówno mężczyzn, jak i kobiet we wszystkich kategoriach wiekowych) w kraju oraz za granicą.

Założony w dniach 20–21 grudnia 1919 w Warszawie.
Od 20 kwietnia 1923 należy do FIFA (przyjęcie na pierwszym powojennym kongresie w Genewie).
Od 2 marca 1955 do UEFA (przyjęcie na kongresie w Wiedniu).

PZPN odpowiada za:

• szkolenie dzieci i młodzieży (finansowanie w ramach PZPN, środków z UEFA i budżetu państwa),
• organizację i nadzór nad 9 ligami rozgrywkowymi – 3 profesjonalnymi – Ekstraklasą, I i II Ligą Polską:
  • 6 amatorskimi – III, IV Ligą Polską, Klasą Okręgową oraz Klasą A, B i C,
  • organizację turniejów Pucharu Polski oraz Reprezentacji Polski,
• terminarz spotkań,
• wyznaczanie miejsca organizacji meczów Reprezentacji,
• organizację klubu kibica, karnetów i sprzedaż wejściówek,
• przyznawanie licencji klubom piłkarskim,
• nadzór i organizacja struktury Wojewódzkich Związków Piłki Nożnej (ZPN),
• organizację Mistrzostw Europy i Świata w piłce nożnej,
• nadzór nad szkoleniem sędziowskim,
• dysponowanie majątkiem i siedzibą spółki,
• kontakty z kibicami i mediami,
• nadzór na emblematami Orła Białego na koszulkach,
• delegowanie członków do władz UEFA,
• pozyskiwanie sponsorów,
• nadzór finansowy, prawny i działalność operacyjna oraz pozyskiwanie środków finansowych i przeznaczanie ich na prowadzenie działalności statutowej Związku.
• ochrona praw oraz koordynacja działań członków związku, zawodników, trenerów, instruktorów, menedżerów piłkarskich, licencjonowanych organizatorów imprez piłkarskich, sędziów i działaczy piłkarskich.

Odsłony: 19